Categories
Kijktip Wijntip

Wijn drinken in een wereld die ten onder gaat

Waarschuwing: spoilers!

Een apocalyptische serie waarin de mensheid grotendeels ten onder gaat aan de gevolgen van een parasitaire schimmel, die mensen in een soort zombies verandert – niet het genre waarin je aandacht voor lekker eten en goede wijn verwacht. Normaal ben ik geen fan van het zombie-gebeuren; series als The Walking Dead kan ik prima links laten liggen zonder het gevoel te krijgen dat ik iets heb gemist. The Last of Us breekt echter zodanig met de conventies dat ik om ben. Vooral de derde aflevering is een pareltje.

Te midden van het ineenstorten van de menselijke beschaving in 2003 weet de libertaire Bill zich staande te houden, nadat zijn dorpsgenoten door de autoriteiten zijn verdreven. Hij omheint de omgeving van zijn huis en weet in zijn eigen onderhoud te voorzien – volstrekt alleen, maar veilig en gezond. Na vier jaar zonder menselijk contact ontmoet hij Frank, die in een valkuil net buiten de omheining is gelopen. Met de grootste moeite weet Frank Bill te overreden om hem onderdak en eten te geven.

Aan een onberispelijk gedekte tafel krijgt Frank vervolgens, voor het eerst in jaren fris gedoucht, een zelf gejaagd konijn geserveerd, vergezeld van een fles Beaujolais-Villages. Bill toont zich een wijnkenner, maar Frank heeft er duidelijk ook verstand van, want hij herkent gelijk de kwaliteit van de keuze. Bovendien bespeurt hij dat het onverwachte raffinement van de stugge en ruige Bill een diepere waarheid over hem blootlegt - de redneck-achtige buitenkant verbergt een sluimerende homoseksualiteit, die Frank naar buiten weet te brengen.

De twee ontwikkelen een relatie en houden zich ruim vijftien jaar staande in hun eigen mini-paradijs, tot ze gezamenlijk – Frank lichamelijk afgetakeld door een spierziekte – een einde maken aan hun leven. Een hoeveelheid pillen om een paard mee te doden doet het werk, weggespoeld met dezelfde wijn die ze dronken op de dag van hun ontmoeting. Prachtige symboliek en sterk geacteerd.

Maar los van de romantiek die de wijn vrij expliciet verbeeldt, staat de Beaujolais ook voor de overkoepelende vraag die de serie stelt: wat is er nog aan menselijkheid over, in een wereld waarin de mensheid vrijwel is uitgeroeid? De hoofdpersonen van de serie worstelen aflevering na aflevering met dilemma’s, waarop de keuzes die ze maken hen telkens verder van een zinvol en goed menselijk bestaan afdrijven. Kun je goed zijn in een inherent slechte wereld? Bill en Frank weten een bubbel te creëren die de apocalyps buitensluit. Daarbinnen kunnen ze genieten van zaken die in de rest van de wereld verloren zijn gegaan – schilderen, tuinieren, koken en goede wijn. Daarmee behoren ze tot de laatsten die hun menselijkheid weten te bewaren – ziehier een referentie naar de titel van de serie.

Wijn wordt vaak gezien als het hoogtepunt van menselijke beschaving en verfijning. Hier is het anders: het is een laatste strohalm, een bescheiden restant van wat nog over is gebleven. En bovendien eindig, want hoewel we zien dat Bill een goed gevulde kelder heeft, moeten we toch verwachten dat de voorraad op een gegeven moment op zal zijn. Gelukkig voor Bill en Frank kiezen ze ervoor uit het leven te stappen voor het zover is.

Ps. De keuze voor de Beaujolais-Villages bij een wild konijn is weloverwogen. Ik vrees echter dat jaren in de kelder deze wijn geen goed doen; hij is bij uitstek gemaakt om jong te drinken. De fles die Bill en Frank in hun laatste uren drinken, is bijna zeker bijzonder smerig geweest - zuur en wrang. Wat dat betreft had Bill beter wat zwaarder wild kunnen jagen en serveren met een kwaliteits-Rhone of -Piemonte. Maar in een zombie-serie kun je niet kieskeurig zijn.

Louis Jadot, Beaujolais-Villages, Beaujolais 2003.

Categories
Poëtische Proeverij Wijntip

De Poëtische Proeverij

Tijdens de Nacht van de Filosofie op 7 april hield ik samen met dichteres Lonneke van Heugten een Poëtische Proeverij. We experimenteerden met metaforen om wijn te beschrijven; wat gebeurt er als je de gebaande paden verlaat en wijn niet omschrijft in gebruikelijk wijnjargon, maar in termen van persoonlijkheid?  Lonneke schreef mee met de proefnotities van de deelnemers en verwerkte die tot twee gedichten.

Groep 1, 21.00 uur

Structureer de emoties, beleef de historie
Het aromatisch beleven van het leven is niet te vergeten kleur
geven
met mondgevoel
walsend lichtzuur prikkelend


Klopt het?
Vettig speeksel, niet blijven hangen in vanille zoethoudertjes
citroenschilderen we af als jonge frisse bloemengeur

Groene appels tegen stenig gips
Metalig strak, zeurderig tropisch een vleugje ananas-mango (had ik die Fisherman’s Friend nu maar niet in de mond genomen)

Het allerlekkerste is hoog scoren over de hele wereld verkopen
Het smaakpalet verschilt
Zijn onze verschillen afleesbaar of hebben we te ondiep in het glaasje gekeken om veel te weten? Is de Apollinische ratio fijn of biedt Dionysus meer jouw festijn?

Een volle vrouw in het publiek van het theater,
dame van middelbare leeftijd die zich op een prettige manier met je bemoeit
zomergejurkt in bloemenavond –  vriendelijk maar kan slecht met emoties omgaan

Ze doet je mond een beetje
samentrekken van zure nasmaak tegenover
Maxima-le uitgesprokenheid
uit Zuid Amerikaans land
De dames hebben duidelijk de overhand
Een oma, de bloei van haar leven ging zo uit het raam, zoet en avontuurlijk
Een andere oma, die bitter waarheid kraakhelder schenkt

Zachte straf
van Blijker’s geroosterde vette vis aan het strand
Ik tilde hem in mijn hand
de zeester
proefde geen tong
maar een prikkelende vriendin die je soms de keel uithangt

Sssst hoor je de ster
die de zee bezong?

Foto en Copyright ROGER CREMERS

Groep 2, 22.00 uur

Geen basis in de wijn
de chemie bestaat uit vluchtigheid zoals wij zijn bedenkers en bedenksels tegelijk
we zeggen we zijn woordelijk als een ongerijmd refrein
oh jee ik bazel door
door de wijn
wals me vrij


Droge ceder citroenschil gedroogd suikervrij of iets vervangends mineraal
zeeïg zilte steen
bittere perzikpit
steenfruit
Appelfris zuur gras
Pas gemaaid?
Nee halfdroog met je neus voorover erin
Het loopt breed uit
de hoogte in als een kommetje
of een Joker lach
(het was alcoholvrij)

Afdronken van passie
Vruchten als citrus
Gedronken vóór het gerecht
zuur en peperig, maar eensgezind soepel
drinkt het weg
Misschien zelfs een viooltje
De Griekse goden kijken op je neer, goedgezind

Wat als het geen persoon is? Schrijf het niet af, prijs het aan
Is het vluchtig contact of blijft het bestaan?
De verrassing komt eruit
zacht van karakter
een algemeen palet van vriendschap

Een witte muur
met daarvoor een groot Russisch schrijver
Letterlijk groot, veel haar, veel baard, baardaardig,
Tjechov, Kersentuin, Fedja van Huêt, Karl Marx
Hij was het!
Mineralig, kleiig, droog met een zoetje

Of toch de bakker van Madeleines in klein Frans dorp?
Lange tafels met toetjes onder amandelbloesem
Hier is de latex ver te zoeken
Eerder volle room en vanillegeur
geruststellend zacht als Maxima
moederlijke tegenhanger van Wim Lex

Klein dikkig Frans mannetje
chillend in de zon
Hij spreekt geen andere taal
De woordendans
onbewuste manipulatie van Adidas

Een opa, op de foto voor de oorlog
Een andere opa, in uniform
streng kijken zoals dat toen ging
maar ook aardig verantwoord

Een vrolijk dik mannetje op kantoor
Type bot en onaantrekkelijk
Acceptatie en genegenheid komen met de jaren
Bedaren, dat is de kunst

Een huisarts met louter professionele interesse
Je hebt er wat aan
Even, dan is het weg

Anders dan een warme vakantie bij grootouders in Frankrijk
Het leek zoet tot dromen verdrongen worden door de bittere werkelijkheid
van fietsen langs dor gras
met verzuurde spieren en sfeer

Categories
Kijktip Wijntip

Bloedige wijn voor een koelbloedige schurk

Better Call Saul is een van de beste series die ooit gemaakt zijn. Niet alleen vanwege de geweldige scenario’s, onverwachte plotwendingen en een hele goede cast, maar juist ook vanwege de aandacht voor detail, nuance en een treffende symboliek die de hele serie door alleen maar sterker worden. Personages die we uit de originele serie Breaking Bad al kenden, worden in Better Call Saul uitgediept, krijgen meer vlees om de botten en worden soms in een heel nieuw licht gesteld.

Een prachtig voorbeeld is de scène waarin Gustavo Fring een glas wijn drinkt in een bar (dat spreekt mij natuurlijk aan). De kijker kent hem als een meedogenloze crimineel die koel en berekenend zijn drugsrijk opbouwt, gedreven door het verlies van zijn geliefde Max, die door de chef van het Mexicaanse drugskartel is vermoord. In deze scène krijgen we een zeldzaam inkijkje in zijn gevoeliger kant; schuilt er misschien toch iets goeds in deze man?

Gus neemt plaats in een luxe wijnbar, waar hij duidelijk al vaker is geweest: de sommelier begroet hem hartelijk en de twee raken in gesprek over wijn. David, de sommelier, schenkt Gus een glas in van een zeer exclusieve Côte Rôtie, ‘La Landonne’ van wereldberoemde wijnmaker René Rostaing en vertelt hem over zijn persoonlijke ervaringen in die streek. Gus ontspant en luistert met plezier, niet alleen omdat hij van de wijn geniet, maar ook van zijn gezelschap. 

https://youtu.be/B33hKP5khGc

Hij geeft zich zelfs bloot, door te bekennen dat hij na een eerder gesprek met David een bijzonder goed jaar van dezelfde wijn te hebben gekocht. Die bewaart hij tot een speciale gelegenheid om de wijn met iemand te kunnen drinken – hopelijk met David, lees je in zijn gezicht. Maar zodra de kans zich voordoet, maakt Gus zich uit de voeten. We zien zijn gezicht verstrakken en het plezier verdwijnen; de schurk maakt zich weer meester van de levensgenieter.

In vier minuten wordt een intrigerend portret neergezet. Bij Gus Fring is elegantie en verfijnde smaakt deel van het personage dat hij bewust speelt, om zijn illegale activiteiten voor de buitenwereld te verhullen. Aan de bar menen we echter een glimp op te vangen van de echte Gus, die als alle mensen hunkert naar liefde. Kwetsbaar, maar ook vervuld van plezier.

Hoewel acteur Giancarlo Esposito zijn rol briljant speelt, ligt er in deze scène een belangrijke rol voor de wijn. Die staat symbool voor wat Gus Fring drijft: bloeddorst en wraak. Niet alleen de kleur, maar ook de smaak van de wijn reflecteert dat. Sommelier David omschrijft de wijn als vlezig, bijna bloedig, en zegt dat de bodem in Côte Rôtie rijk is aan ijzeroxide, waardoor ook die een rode kleur heeft. Gustavo’s ware aard toont zich in wat hij drinkt: hij is een roofdier (geworden). Misschien was hij ooit wel écht verfijnd en gevoelig, maar zijn jarenlange strijd binnen het drugskartel heeft hem definitief vervormd tot een moordend monster. Net als de kijker dacht ook Gus zelf even terug te stappen in een luchtiger verleden –  tot hij besefte dat dat nooit meer zou lukken. Het uitdrukkingsloze gezicht waarmee hij de bar verlaat, is daar de bevestiging van.  

René Rostain, Côte-Rotie La Landonne, Rhône jaartal onbekend.

Categories
Column Wijntip

Van wijnkenner naar wijnmaker? deel 3

In twee eerdere blogs beschreef ik hoe ik in iets meer dan tien dagen mijn eerste eigen wijn had gemaakt. De eerste proeve was niet om over naar huis te schrijven – ‘technisch wijn’, is de beste samenvatting. Maar wijn heeft er baat bij om te rijpen; de aroma’s ontwikkelen zich en vinden een balans, worden verfijnder. Wat eerst nog te hard is wordt zachter, wat nog te flauw is krijgt meer kracht. Dus liet ik een proefflesje ruim vijf weken ongestoord in de koelkast staan. Kinderen hebben misschien veel aandacht nodig om opgevoed te worden, wijn wordt juist volwassener als je hem met rust laat.

En toen was dan het grote moment daar. Tijd voor een eerste serieuze slok. Ik zou de spanning hier nog verder kunnen opbouwen, maar eerlijk gezegd zou dat alleen maar tot een anticlimax leiden. Dus: hij was niet bijzonder lekker. Ook niet uitgesproken vies, godzijdank.

Mijn proefnotities luiden: ‘diep geel van kleur, maar wel helder’. In de neus ‘rijpe banaan, snoepig en licht chemisch’ – en dan niet het fijne soort chemisch. Smaak: ‘rond, zachte zuren, heel licht zoetje, tropisch fruit’. Op zich niet eens verkeerd; maar mijn eindconclusie was toch: ‘wat vlak en uit balans; het zoet overheerst en daardoor weeïg; mist frisheid en strakte’.

Ik heb kortom een wijn gemaakt die doet denken aan witte wijnen uit Zuid-Italië die te veel zon hebben gezien en te weinig liefde. Niet dat ik te weinig liefde heb geschonken aan mijn wijn; hier was het puur het gebrek aan ervaring. En eigenlijk is het resultaat wat dat betreft wel geruststellend. Ik had thuis in een emmer met druivensapconcentraat nooit zomaar een prachtige, verfijnde wijn kunnen maken; dat vereist hele andere omstandigheden, van druif tot expertise en technisch vermogen.

Het is dus vooral interessant om thuis wijn te maken vanwege het proces. Het gaat om de weg, niet om het doel. In dit geval krijg ik er nog een mooi filosofisch inzichtje bij cadeau. Resteert alleen de vraag wat ik in godsnaam met de resterende vijf liter wijn moet doen…

Categories
Wijntip

2x Grauburgunder uit de Pfalz

Het is al te gemakkelijk om je door vooroordelen en aannames te laten verleiden. In het dagelijks leven doen we dat aan de lopende band. Het maakt het leven eenvoudiger, maar het is wel gezond als je af en toe een stapje terug doet om te checken of je aannames wel kloppen.

Daar zijn filosofen heel goed in. Maar wijnkenners zouden het ook moeten kunnen. Ik proefde twee Grauburgunders (pinot gris) uit de Pfalz. Van hetzelfde jaar (2020), gemaakt door twee wijnmakers die grofweg 35 kilometer bij elkaar vandaan werken. Beiden ingesloten door de Rijn aan de oostzijde en de heuvels van het Pfälzerwald aan de westzijde. Dan verwacht je toch al snel dezelfde wijnen.

En in grote lijnen is de overeenkomst er; qua aroma’s zijn ze onmiskenbaar Grauburgunders. Twee keer ruik ik rijp wit fruit (appels en peren) en een vleugje bloesem, met een zweem van een fris ananasje. Maar qua kleur, intensiteit en dikte slaan de twee een totaal andere weg in. De een is fris en zuur, en heeft alleen een lichte toets geel, terwijl de ander richting het groen gaat, lekker in het glas blijft hangen en sappig is tot en met.

Wijnmakers ontdoen zich steeds meer van bestaande verwachtingspatronen over karakteristieken voor specifieke druiven of regio’s. Niet om wijndrinkers op het verkeerde been te zetten, maar omdat ze zich willen onderscheiden van hun collega’s. Deze wijnmakers hebben ze weinig op met Plato; er bestaat voor hen geen ideeënwereld waar zich dé chardonnay of dé sauvignon blanc ophouden. De smaak van druiven is veel meer historisch en geografisch bepaald.

Zodoende kunnen mijn twee Grauburgunders enorm uiteenlopen. De ene pretendeert naar échte Grauburgunder te smaken. De ander wil laten zien wie de wijnmaker is en draagt de naam ‘Signature Grauburgunder’ – de handtekening van de meester. Beiden smaken heerlijk. Dus welke van de twee er het meest echt is? Begin maar met je van je vooroordelen te ontdoen.

Signature Grauburgunder Trocken, Kesselring, Pfalz 2020 (biodynamisch).
Grauburgunder, Karl Pfaffman, Pfalz 2020 (bio).
Verkrijgbaar bij Wijnjuweel.

Categories
Column Wijntip

Van wijnkenner naar wijnmaker? deel 2

In mijn vorige blog vertelde ik je over de embryonale staat van mijn allereerste wijn. In zeven dagen voltrok zich onder mijn ogen de volledige fermentatie van een paar liter druivensap. Op de zevende dag gaf ik de most een dagje rust (die had God immers ook verdiend toen hij de wereld schiep) maar een dag later was het zover: ik kon een eerste slok proeven!

Had ik hooggespannen verwachtingen? Om eerlijk te zijn niet. Ik was al blij genoeg als het me zou lukken om überhaupt wijn te maken. En precies dát was gelukt, proefde ik. Een slok droog wit, wat waterig en duidelijk op de verkeerde temperatuur (net boven de 20 graden), maar onmiskenbaar wijn. Het was duidelijk dat er iets van zuren in zaten en fruitige aroma’s om nog te ontdekken, maar dat leek me beter om te bewaren tot de volgende stap was gezet: de klaring en rijping van de wijn.

De wijn is klaar om ‘gebotteld’ te worden (‘geboxt’ zou hier toepasselijker zijn)

De most was nu nog een troebel boeltje, een soort appelsap met stukjes erin. Klaring moet ervoor zorgen dat de wijn frisser oogt en ruikt. Daartoe leverde de wijnkit enkele zakjes met poederige stabilisator (sulfieten waarschijnlijk) en twee gelei-achtige klaringsmiddelen (eiwitten die zich met onzuiverheden in de wijn binden en bezinken). Alles ging er zo doorheen en na een keer stevig roeren en nog eens drie dagen wachten, zag de wijn er ook nog eens echt als wijn uit.

Daarop kon ik de wijn overtappen in een bag-in-box systeem (je kent ze wel uit de Franse supermarkt) die vervolgens in een niet al te koele koelkast verdween om nog een paar weekjes te rijpen. Dat zou dan de wijn in balans moeten brengen; de aroma’s kans geven zich te ontwikkelen, de zuren om in de wijn te integreren. De laatste test volgt dus binnenkort.

Wordt vervolgd…

Categories
Column Wijntip

Van wijnkenner naar wijnmaker?

In navolging van mijn onlangs behaalde wijnbrevet, leek het me zinvol om de opgedane kennis over het wijnmaken zelf in de praktijk te brengen. Zo goed als je alleen iets leert over wijn door te proeven, zo leer je alleen iets over vinificatie of wijnbereiding door er een keer met je neus bovenop te hebben gezeten.

Hoe te beginnen? Je rijdt niet even naar Frankrijk of omstreken om daar zelf wijn te gaan maken. Maar het principe van wijn maken is eenvoudig genoeg: je laat druivensap vergisten en rijpen, en voila: je hebt wijn. Dat kan dus prima in huiselijke omgeving en er zijn tegenwoordig steeds meer ‘kits’ te koop waarmee je thuis aan de slag kunt. Ik bestelde er een bij de HEMA (jawel) die mij binnen twee weken heerlijke huisgemaakte wijn beloofde. Over de kwaliteit ervan was ik sceptisch, maar dat het me zou lukken om technisch gezien wijn te maken, daarover twijfelde ik niet.

Begin van het proces: druivensapconcentraat in een emmer

Het pakket liet me een zak met druivensapconcentraat aanvullen met een volledig pak suiker, zes liter water en een eetlepel gist. Waar de druiven vandaan kwamen en om welk ras het ging werd niet vermeld. Witte druiven waren het, dat wel, dus witte wijn zou het worden. Voor sommige mensen is dat genoeg informatie…

De emmer met wijn in wording vertrok voor een week naar mijn kelder. Ik waag me er niet aan om te speculeren of gistcellen verlegen zijn, maar ze doen hun werk in elk geval liefst ongestoord. Ik onderdrukte mijn nieuwsgierigheid dus zoveel mogelijk en checkte hoogstens één keer per dag hoe het ervoor stond. Zachtjes bubbelend voltrok zich zo voor mijn neus het wonder: druivensap werd langzaam wijn!

Wordt vervolgd…

Categories
Column Wijntip

Wijnbrevet

In tegenstelling tot de filosofie, waarin ik keurig universitaire papiertjes voor heb behaald, ben ik op wijngebied behoorlijk autodidact. Dat klinkt stoer (vind ik zelf) maar eigenlijk ben ik best een nerd die er veel genoegen uit haalt om feitjes te leren en dan getoetst te worden. Om die feitjes vervolgens allemaal ergens op de zolder van mijn hersenen in dozen neer te zetten, waar je nooit meer naar omkijkt – maar dat terzijde. Dus ging ik examen doen om mijn wijnbrevet te halen.

De laatste keer dat ik ergens klassiek examen in deed, was toen ik mijn rijbewijs ging halen. Onvermijdelijk drongen zich dan ook associaties met het theorie-examen bij het CBR op, toen ik kortgeleden een gymzaal betrad in het midden van het land. Enkele tientallen tafels stonden in examenopstelling met daarop telkens zes glazen wijn (drie wit, drie rood), een flesje water, een spuugbakje, een potlood en een examenboekje. Gelukkig werd hier geen kennis getest van verkeersborden en voorrangsregels, maar van wijnbereiding en -geografie. Meer mijn straatje.

Hoewel ik durf te wedden dat veel middelbare scholieren tijdens lastige examens maar wat graag een glas wijn op tafel hadden gehad, veranderde deze omstandigheid toch weinig aan wat het was: een toets met multiple-choice-vragen. Alle associaties met een gezellig glas wijn werden de kop ingedrukt door droge vragen, TL-licht en een examinator die, hoe sympathiek ook, er toch vooral bij zat om ervoor te zorgen dat niemand zat te spieken.

Nog geen week later ligt er een envelop in de brievenbus met heugelijk nieuws: ik ben geslaagd met een 9! De nerd in mij is blij. De filosoof in mij moet nog even reflecteren op wat ik nu precies aan kennis rijker ben geworden. En de wijnliefhebber in mij schenkt vanavond een lekker glaasje in.

Categories
Wijntip

Saperavi – Pheasant’s Tears

Zo’n tien jaar geleden maakten ‘vergeten’ groenten een grote opleving door. Het begon bij chique restaurants die allerlei knollen, wortels en koolsoorten op het bord legden, waarna de hype doorsijpelde naar eetcafés en supermarkten. De Albert Heijn heeft tegenwoordig standaard pastinaak en schorseneren in het schap liggen.

Iets vergelijkbaars vindt sinds een paar jaar op wijngebied plaats. Wijnen uit voormalige Sovjetstaten duiken steeds vaker op. In deze landen (Bulgarije, Roemenië, de hele Balkan) bestaat vaak een lange wijntraditie, die echter tot dertig jaar geleden om begrijpelijke redenen in West-Europa vrijwel geheel uit het geheugen was verdwenen.

Qua populariteit en naamsbekendheid staat Georgië bovenaan. Niet zo gek, want dit land mag zich een van de oudste wijnlanden ter wereld noemen; hier werd millennia geleden al wijn gemaakt. Of de decennialange afscheiding eraan heeft bijgedragen weet ik niet, maar in elk geval maakt men de wijn hier nog op unieke wijze, namelijk met rijping in amforen. Dat geeft de wijn, samen met het typerende Georgische schrift op het etiket, een onderscheidend karakter.

De laatste die ik dronk was een rode uit Kakheti, een regio in het oosten van het land. De druif heet saperavi en die zorgt voor een pittige wijn, oerwijn zullen we maar zeggen. Paars van kleur, tegen het zwarte aan, met veel donker fruit, lekker aards en goed kruidig. Goed bonkig in de mond ook, met veel tannines, dus het is aan te raden hier een stevige hap bij te eten. Jammer dat dit soort wijnen ‘vergeten’ waren, maar het is dankbaar om ze opnieuw te ontdekken.

Saperavi, Pheasant’s Tears, Kakheti 2019.
Verkrijgbaar bij Chateau Karlito.

Categories
Wijntip

Nero d’Avola ‘Nenè’ – Fondo Antico

Ik heb al vaker geschreven dat wijn proeven en filosofie dicht bij elkaar liggen. Zoals je een wijn ontleedt in verschillende onderdelen en hun onderlinge samenhang om te bepalen waarom hij is zoals hij is, zo kun je ook vragen of uitspraken uitkleden om tot een diepere kern te komen over wat ermee gezegd wordt.

Ligt er ook een vergelijking tussen wijn en filosofie en in het paren van wijn en spijs dan? Vaak halen wijnkenners de formule 1+1=3 uit de kast – schenk een wijn die goed bij een specifiek gerecht past en er ontstaat een smaaksensatie die beiden los van elkaar niet kunnen bereiken. Ze verheffen elkaar; dat ruikt verdacht veel naar de Hegeliaanse dialectiek.

Heel in het kort: volgens Hegel bestaat de waarheid uit een dynamiek waarin een idee zichzelf tegen gaat spreken, waaruit zich vervolgens een hogere waarheid over dat idee ontvouwt. Te abstract? Ik vat hier dan ook in een zin een volledige levenswerk samen.

Maar goed, je zou de dynamiek tussen wijn en eten ook in dialectische termen kunnen begrijpen. Klassiek voorbeeld: zet een stevige rode wijn met veel tannines naast een vet stuk vlees, en uit het contrast in smaak en textuur ontstaat een heerlijke synthese in de mond.

De nero d’avola van Sicilië die ik laatst proefde was op zichzelf te bonkig, stroef en zelfs wat chemisch. De wijn droeg zijn eigen tegendeel al in zich: hier moest vet eten bij. Met een gegrilde entrecote erbij werd het ineens een wondertje van bramen, vijgen en rozemarijn, terwijl ook het vlees zich van zijn beste kant liet zien. Een glimp van de ware smaken van vlees en zijn. Sorry, wijn.

Nero d’Avola ‘Nené’, Fondo Antico, Sicilië 2019.
Verkrijgbaar bij Wijnkoperij Europa.