Michel Foucault krijgt tegenwoordig vaak het verwijt de weg te hebben bereid voor de felle strijd tussen verschillende groepen aan beide zijden van het politieke spectrum. Zijn denken over macht en taal en zijn analyse van het onderscheid tussen normaliteit en waanzin, tussen het rationele en het irrationele, hebben het vooruitgangsdenken gesloopt en identiteit vervormd […]
Tag: boeken
Categories
Kees Vuyk – Oude en nieuwe ongelijkheid
De beste bedoelingen hebben onvoorziene gevolgen. Een goed voorbeeld daarvan wordt geschetst door filosoof en psycholoog Kees Vuyk in zijn boek Oude en nieuwe ongelijkheid, waarmee hij in 2018 de Socratesbeker won. Om klassenverschillen op te heffen, is er in de afgelopen twee eeuwen en met name na het einde van de Tweede Wereldoorlog veel […]
Categories
Ewoud Kieft – Vechten voor demoratie
Bijna een jaar geleden viel Rusland Oekraïne binnen. De meeste Europese landen reageerden verbijsterd en boos; zo’n aanval op de democratie had men niet meer verwacht na de val van de Muur. Een gemeenschappelijke roep om de verdediging van de democratie zorgde voor een kort gevoel van saamhorigheid – de aanval op Oekraïne is een […]
Als je je bureau organiseert, kun je nog zo je best doen, maar er blijft altijd een restantje over dat je nergens kwijt kunt. Je kunt ordenen dat het een lieve lust is, maar er is altijd iets dat buiten de bedachte ordening valt. Met deze analogie begint Frank Meester een pleidooi voor inconsequentie. Want […]
Categories
Norbert Peeters – Wildernis-vernis
Wat houdt het begrip ‘wildernis’ tegenwoordig nog in? Zeker in een land als Nederland is iets als ongerepte natuur ver te zoeken. We leven in een door en door gecultiveerd landschap, ook op plekken waarvan we denken dat die wel wild zijn, stelt botanisch filosoof Norbert Peeters in een essay dat hij hieraan wijdde. Via […]
Categories
Annelien de Dijn – Vrijheid
Als er iets is wat volgens velen sinds de uitbraak van Covid19 op het spel heeft gestaan, dan is het wel onze vrijheid. Wat die vrijheid inhoudt, werd meestal niet erg duidelijk, maar dat hij belangrijk was, stond buiten kijf. Iets verdedigen waarvan je niet kunt zeggen wat het is, erg sterk… Gelukkig is hoogleraar […]
Categories
Simon Gusman – Diep van buiten
Is het existentialisme nog relevant? Heeft het ons nog iets te zeggen over wie we zijn en hoe we handelen? In de populaire cultuur is de Franse filosofische stroming ten prooi gevallen aan clichématige (maar toch wel geestige) representaties. Sombere intellectuelen die in Godard-achtige zwart-witbeelden de zinloosheid van het leven bespreken, cognacsippend en pijprokend in […]
Ons geloof in God is in het Westen de afgelopen twee eeuwen aardig afgebrokkeld, maar er is een andere hogere macht waar we juist meer op zijn gaan vertrouwen: de vrije wil. Hoe je hem ook definieert, het idee dat we zelf de baas zijn over ons handelen, is bijzonder diep in ons denken verankerd. […]
Twijfel ligt ten grondslag aan de filosofie. Niet door stellingen, maar door vragen wordt je wijzer. Stelligheid associëren we eerder met godsdienst, waarbinnen via geschriften en rituelen uitdrukking wordt gegeven aan de wil van een oppermachtig wezen. Maar sinds God door Nietzsche dood werd verklaard, is er ook binnen de (christelijke) religie een grote onzekerheid […]
Categories
Cees Zweistra, Complotdenkers
Zitten er microchips in vaccins? Bestaan er elites die in het geheim het bloed drinken van kinderen en die politici influisteren wat ze moeten doen? Is Rusland Oekraïne binnengevallen? Het zijn typische vragen die de complotdenker zichzelf in alle ernst stelt. Om tot de conclusie te komen dat hij (meestal hij vermoed ik, niet zij) […]