Category: Wijntip

Is er een een relatie tussen je gemoedstoestand en hoe je proeft? Met andere woorden: heeft je humeur invloed op wat je lekker vindt, of andersom? Eerder een psychologische dan een filosofische vraag dit misschien, maar wel interessant. We ervaren allemaal wel eens dat we somber zijn en dat de hele wereld daardoor grijs lijkt; dat lachende mensen op zo’n moment intens vervelend kunnen zijn. Net zo goed is je omgeving zonnig als je lekker in je vel zit.

Als dat slaat op wat we zien en horen, dan toch net zo goed op wat we proeven. Ik las in elk geval de notities terug van een wijn die ik proefde in bijzonder goede stemming, een kleine maand geleden: ‘Ongepolijst, met dikke kruidigheid (garrigue) een lekkere schep mest en veel donker fruit. Wijn met ballen zoals je die verwacht van een Cahors en desondanks goed doordrinkbaar. De tannines zijn mooi in de wijn versmolten. Leuk om te kijken wat er gebeurt als je deze even weglegt.’

Ik dronk hem tegen het einde van de werkdag in de week dat de horeca was heropend, dus met het vooruitzicht op eindelijk weer eens in de kroeg zitten. De stemming was bijzonder goed. Zou ik iets anders hebben opgeschreven als ik de wijn vorige week had opengetrokken? Iets over een wrange smaak, teveel bitters? Zo smaakte de hoeveelheid aan slecht nieuws uit alle mogelijke hoeken wel… Ik ben het maar niet gaan testen (en stiekem denk ik dat de wijn nog steeds heel lekker smaakt).

Nu Côt, Domaine de Dauliac, Cahors 2020 (biodynamisch).
Verkrijgbaar bij Wijnkoperij Europa.

Dry january lijkt ieder jaar aan populariteit te winnen. Of er werkelijk op jaarlijkse basis meer mensen aan doen, weet ik niet, maar de term is in elk geval hard op weg om gemeengoed te worden. Over de wenselijkheid ervan valt nog te twisten. Ik ben er in elk geval geen fan van. Dat komt deels door de naam – dat januari, een maand die doorgaans niet de meest vreugdevolle is, ook nog eens ‘droog’ moet zijn – die klinkt alsof het leven niet aangenaam mag zijn.

Er zijn filosofisch echter ook wel wat bezwaren tegenin te brengen. Laat ik de deugdethiek van Aristoteles als voorbeeld nemen. Deugdelijk drankgebruik zou je kunnen definiëren als het midden tussen zwaar alcoholisme en de blauwe knoop. Drinken tot je eraan doodgaat is uiteraard niet goed; maar jezelf pertinent het genoegen van een glas wijn ontzeggen leidt ook niet per se tot een beter leven. ‘Geniet, maar drink met mate’ ligt volgens mij heel goed in lijn met hoe Aristoteles zou denken over een deugdelijk houding met betrekking tot drank.

En daarin zit hem de crux: het gaat om een houding, een verinnerlijking van een deugd in het alledaagse leven. Die komt tot stand door oefening, door fouten te maken, door reflectie. Het is geen knop die je aan of uit zet.

Dat is precies het tegenovergestelde van dry january. Dat is een maand lang de alcohol afzweren, ter compensatie van elf maanden onmatig drankgebruik. Ik vrees dat de populariteit van het fenomeen hier (deels) door verklaard kan worden; het is de makkelijkste weg om de pretentie van een gezond leven op te houden, zonder er noemenswaardige inspanningen voor te verrichten. Een maand lang ‘nee’ zeggen, de rest van het jaar volmondig ‘ja’. Terwijl de essentie van een goed en deugdelijk leven hem zit in de dagelijkse oefening ervan.

Daarom begin ik het jaar met een wijntip en het advies om je voor te nemen matig en met genot te drinken. De fles hoeft niet in een avond leeg, die blijft minstens drie dagen goed, hetgeen neerkomt op twee glazen per avond of zelfs maar één als je de fles deelt. Een vrolijke en typische sangiovese uit Emilia Romagna, tegen de grens met Toscane aan. Rijp van smaak, met lekkere kersjes, een hint tabak en vrij zalvend mondgevoel met voldoende tannines. Een deugdzame wijn.

Sassetto, Villa Bagnolo, Emilia Romagna 2018.
Verkrijgbaar bij Sagra Food & Wine.

Het is bekend dat de Grieken graag dronken tijdens het filosoferen. Met mate, maar toch, de maaltijd met wijn was een geliefde gelegenheid om onderlinge wijsheden en vragen uit te wisselen. En anders deden ze dat wel in de sportschool.

Wil je je dus enigszins verdiepen in de concrete omstandigheden waarin Socrates zijn omgeving bleef bevragen tot ze er moedeloos van werd, dan kan het lonen je te verdiepen in Griekse wijn. Het wijnmaken in Griekenland is een traditie die in grote lijnen even ver teruggaat als de wijsbegeerte.

Zoals echter voor de klassieke Griekse filosofie geldt dat er maar weinig teksten overgeleverd zijn, gaat het natuurlijk voor de Griekse wijn al helemaal op dat we er geen meer hebben van twee millennia geleden. Dus moeten we het maar doen met het moderne spul.

Geen straf trouwens, want zelfs de Griekse tafelwijn laat zich bijzonder goed drinken. Ik probeerde tijdens mijn bezoek aan Delfi deze rode wijn uit Chalkidiki in het noorden van het land. Mooi robijnrood, met een kittige geur van gekonfijt fruit, rode peper en een lekker hartig randje. Diezelfde hartigheid komt in de smaak terug; de achterkant van de fles vermeldt tomaten en verdomd, mooie rijpe tomaten zorgen voor een fijne balans tussen zuur, zoet en hartig. Ik stel me graag voor dat Aristoteles daar een amfoortje van in huis had.

Kourelou, Tsantali, Chalkidiki (bio).
Verkrijgbaar bij de supermarkt in Delfi.

Zoals je vergeten groenten hebt, bestaan er in zekere zin ook ‘vergeten druiven’. Vaak gaat het dan om lokale druivensoorten die bij de geschiedenis van een specifieke regio horen. Even vaak gaat het om druiven die wat lastiger te verbouwen zijn, omdat ze meer verzorging vragen of gevoeliger zijn voor ziektes. Dan kan het voor wijnboeren aantrekkelijker zijn om druivenrassen te verbouwen die gekweekt zijn om beter voor zichzelf te kunnen zorgen.

Galega Dourado zegt je dus waarschijnlijk niks. Sterker nog, het zei mij ook niks voordat ik een wijn dronk die ervan gemaakt wordt. Ten zuiden van Lissabon zijn enkele biologische wijngaarden waar deze druif opnieuw wordt aangeplant, om hem aan de klauwen van de vergetelheid te ontrukken. Gelukkig.

Want gezamenlijk met de Arinto (niet vergeten, maar buiten Portugal toch weinig bekend) maakt dit oude druifje een heerlijke wijn die een mooie strogele kleur heeft en zuiver en sappig van dronk is, met lichte mineralen, rijpe peer en een vleugje citrusschil (beetje zuur, beetje bitter).

Autocarro Nr 38, Herdade do Portocarro, Setúbal 2019 (bio-dynamisch).
Verkrijgbaar bij The Wine Spot.

Bij een goede pasta is het eigenlijk de truc om met minimale middelen een zo fijn mogelijk gerecht neer te zetten. Zeker op de warmere zomerdagen, als het leven wat vertraagt en er weinig nodig is om tevreden mee te zijn. Hoe eenvoudiger, hoe beter. En dat geldt soms ook voor wijn.

In elk geval geldt het voor deze Siciliaan, die van de autochtone druivenrassen grillo, inzolia en grecanico wordt gemaakt (ook hier gaat de pastavergelijking op: gebruik bij voorkeur lokale ingrediënten). De wijn heeft weinig pretenties. Hij is licht van kleur, fris van smaak en soepel van dronk. De vulkanische bodem van het eiland proef je erin terug, net als het bitter en zuur uit de schil van een limoen. Valt er nog iets aan te verbeteren? Nou, vooruit: hij is pas compleet als je er ook nog een dampende pasta met sardines bij eet.

Fondo Antico, I Versi Bianco, Sicilië 2019.
Verkrijgbaar bij Wijnkoperij Europa.

Aan bestaande denkbeelden vasthouden is verleidelijk. Het betekent dat je weet waar je voor staat, dat jezelf in overtuiging kunt verwoorden in een discussie. Maar door het gemak dat dat biedt, kun je ook vasthouden aan denkbeelden die misschien niet meer kloppen, achterhaald zijn. Het is een aloud probleem: stug vast blijven houden aan wat je denkt dat juist is, omdat het nieuwe en onbekende een terrein is waar je je nog niet wilt begeven.

Rosé heeft daaronder te lijden. Het is een wijn die met weinig dankbaarheid wordt behandeld, omdat men er doorgaans door een zeer specifieke cultureel bepaalde bril naar kijkt. Het denkbeeld is: rosé is bij voorkeur zo licht mogelijk van kleur en drink je in de zomer op het terras. Wie in de winter rosé drinkt is gek, donkere rosé is goedkoop en zoet. Dat idee ontstond in de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw, toen mensen massaal richting de Côte d’Azur trokken op vakantie, waar ze hun rosé op terrasjes in Cannes dronken. Charmant als dat klinkt, die vrijetijdscultuur heeft rosé het imago gegeven van een simpele wijn die je in de zon drinkt.

Welnu, laat deze rosé dan voor eens en altijd afrekenen met dat idee. Dit is namelijk een volwassen wijn, die het hele jaar door heerlijk is, en die geweldig past bij serieus eten. Het procedé is vrij zeldzaam; de most van rode wijn wordt opnieuw gebruikt en aangevuld met vers druivensap, zodat een wijn ontstaat die bijna naar rood neigt. Mét tannines, een stevig mondgevoel, maar ook al het typische van een rosé – rood fruit (kersen met name), frisheid en sappigheid. En vooruit, die mag je ook in de zomer op het terras drinken.

San Giusto a Rentennano, Fuori Misura Rosato, Toscane 2019 (bio). Verkrijgbaar bij De Wijnwinkel.

Een paar wijntips geleden had ik het er al over dat de humor van corona biertjes tijdens de crisis drinken mij een beetje te melig is, evenals het bier zelf. In Noord-Italië echter ligt het dorpje Mezzocorona, dat nu gewoon even pech heeft met zijn naam, maar waar de lokaal geproduceerde wijnen er niet minder om smaken.

Dit is een frisse pinot bianco, een druif die zich doorgaans goed thuisvoelt in wat koelere gebieden (Noord-Frankrijk en Duitsland) maar waar de Italianen ook bijzonder goed mee overweg kunnen. Dat levert in dit geval een zachte lente-achtige wijn op met een fijne, licht kruidige geur en veel wit fruit, met name meloen. De afdronk is rond en honingachtig en in zijn geheel levert dat een wijn op die helaas naar mijn smaak net iets te weeïg is, ondanks de aanwezige zuren en mineraliteit. Maar desondanks is het wel een wijn die je het regenachtige weer buiten even doet vergeten.

Mezzacorona, Pinot Bianco Trentino DOC, Alto Adige 2019 (bio).
Verkrijgbaar bij Jumbo.

Laatst schreef ik een blog over asperges, dan kan een stukje over de wijn die je daarbij drinkt eigenlijk niet uitblijven. Bij deze. En wat zijn de opties dan? Die zijn er legio, zelfs als je de vuistregel hanteert dat je wijn drinkt uit de regio waar het eten vandaan komt. Bij asperges voor het gemak: alles tussen Limburg en Zuid-Duitsland, en een een stukje over grens. (Alternatieve vuistregel: de wijn komt in een langwerpige slanke fles, die daarin in enige overeenkomst met de asperge zelf vertoont.)

Verschillende druiven passen op hun eigen manier bij de fallische groente; Pinot Blanc, Riesling en Grüner Veltliner om er maar een paar te noemen. De gemene deler is dat ze fris zijn, met een hoge zuurgraad, gebalanceerd met genoeg zoete fruittonen. Daarmee breng je in de aardse en soms wat bittere asperges het beste naar boven.

Mij werd de wat minder bekende maar niet minder smakelijk Silvaner aangeraden. Het stille neefje van de Riesling, wat minder uitbundig en volgens sommigen dus ook wat minder interessant. Maar met de nodige zorg groeit die op tot een hele fijne wijn. Deze is gemaakt door de familie Wittman en is bijzonder lichtvoetig, met witte besjes in de neus, een heldere gele kleur en appelen en peren die lang in de mond rond blijven zwieren. 

Weingut Wittman, Silvaner Trocken, Rheinhessen 2020 (bio-dynamisch).
Verkrijgbaar bij Chabrol Wines.

Het is lente! Wat zeg ik, het voelt al bijna als zomer. Een grillige en uiterst koude maart eindigde vanuit het niets met een explosie aan zonlicht, warmte en een overdadig blauwe hemel. Dan drink je rosé, en wel de jongste jaargang, die nog maar net vanuit de vrachtwagen hier ter lande is gearriveerd.

Noem het een self-fulfilling prophecy, maar de beste wijn komt uit de Provence. Omdat de wijnboeren daar het procedé tot in de puntjes hebben verfijnd. Omdat de rosé uit die streek zo hoog aangeschreven staat. Tja. Kip, ei, soms is het beter om de logica te laten voor wat ze is. Want deze rosé is gewoon geweldig. Bio-dynamische teelt door het echtpaar Karina en Guillaume Lefèvre, gemaakt van de klassieke combinatie van Cinsault, Mourvèdre en Vermentino (Rolle). 

Die heeft de karakteristieke bleekroze kleur, met een hele fijne kruidige geur, licht gepeperd en met een minieme zweem framboos. Zacht en romig in de mond, maar toch met een frisse droogheid door dat hij wat mineraal is. Bloemetjes zitten er ook nog in, en een fijn bitter accent in de afdronk, maar het is allemaal heel erg subtiel. Zoals de natuur in de lente ontwaakt, fris en voorzichtig. Maar wel zwanger van de belofte van zomer.

Domaine de Sulauze, Pomponette, Provence 2020 (bio-dynamisch).
Verkrijgbaar bij Wijnkoperij Europa.

Is het heel erg om ergens heel veel van te willen hebben? Gulzigheid staat niet als een deugd te boek; en bovendien, wie bergen goud bezit, beseft niet meer wat de waarde ervan is. Maar toch – deze wijn verdient het dat hij veel meer gedronken wordt.

Van het zacht glooiende achterland van de Rijn komt deze blanc de noir, een witte wijn is gemaakt van blauwe druiven. De schillen van de druiven worden nog voor het begin van het fermentatieproces verwijderd, zodat ze geen kleur en tannines aan de wijn afgeven. In Champagne is dit zeer gebruikelijk, maar daarbuiten zie je het helaas maar weinig. En dat terwijl het zo’n feestelijke wijn oplevert!

Weingut Raddeck maakt hem sinds enkele jaren van Spätburgunder, die, jawel, qua geur en smaak overeenkomsten vertoont met de blanc de noir uit Champagne, die meestal van pinot noir (= Spätburgunder) wordt gemaakt. Een heldere wijn met een prachtige oranje gloed. Warme zoete broodjes van bij de bakker lonken al in de neus, met een vleug anijs, en in de mond is het een intense, smaakvolle wijn. Goed droog, met zachte mineralen, rode appels en een fijne romigheid. Als je daar een glas van hebt gehad, lijkt gulzigheid opeens geen ondeugd meer.

Weingut Raddeck, Blanc de noir, Rheinhessen 2019 (bio).
Verkrijgbaar bij Wijnkoperij Europa.