Ik ben opgegroeid met muziek. Klassiek, modern, jazz, rock, het kwam allemaal voorbij in mijn ouderlijk huis. Ik leerde bovendien al van jongs af aan gitaar spelen. Muziek heeft daardoor altijd een belangrijke rol gespeeld in mijn leven; heeft altijd veel betekenis gehad. Maar wat die betekenis inhoudt en vooral hoe muziek die krijgt, zijn hele lastige vragen om te beantwoorden. Onze gewone taal is daarvoor niet toereikend.
Jos Kessels stelt in zijn boek Taal geven aan muziek dat het voor de meeste mensen evident is dat muziek betekenis heeft en in staat is om iets op de luisteraar over te dragen. In de wetenschap is voor die notie echter geen plaats. Muziekwetenschappers zijn geïnteresseerd in hoe muziek werkt en hoe het muzikale vermogen werkt. De vraag naar betekenis wordt daarbij niet relevant geacht; als muziek al betekenis heeft, dan zou dat alleen zijn omdat wij mensen die eraan toekennen.
Kessels onderneemt tegen het zuiver rationeel gedachte wetenschapsbeeld in een poging om naar betekenis in de muziek zelf te zoeken. Hij wil achterhalen wat ons in vervoering brengt als we naar Bach of The Beatles luisteren en hoe we daar woorden aan kunnen geven. Zo hoopt hij middels een nieuwe manier van spreken een beter begrip te krijgen van de muzikale ervaring. Bovendien moet die daarmee uit het bereik van het uitsluitend subjectieve naar het uitwisselbare worden gebracht.
Dat dat kan, ontleent hij aan de rol van muziek in de voormoderne tijd. Toen werd muziek nog als afspiegeling gezien van een kosmische orde, die iets hogers uitdrukt. Naar dat hogere zoekt Kessels ook. Niet in een goddelijke zin, maar in de vorm van kennis over jezelf en de wereld. De soort kennis die de wetenschap niet kan verkrijgen en die we daarom (te vaak) laten liggen als we zoeken naar manieren om met conflicten of problemen om te gaan. Niet dat muziek de oplossing biedt, maar wel ander perspectief. Dus: lees dit boek en open je oren opnieuw voor wat muziek doet.
Jos Kessels, Taal geven aan muziek - een nieuwe harmonieleer. Boom Filosofie.