Categories
Het Filosofisch Diner

Filosofie tussen stad en platteland

Denk aan de stad of het dorp en er komt een bepaald beeld naar voren. Een romantisch verlangen naar een rustige idylle waar men nog dicht bij de natuur staat, of misschien juist een neerbuigendheid dat het ‘daar’ zo is achtergebleven. De afkeer van een hectisch en vol bestaan met weinig oog voor de ander, of droom van een rijk leven waarin de wereld binnen handbereik is. Die beelden kunnen prima naast elkaar bestaan.

Wouter Mensink onderzocht dergelijke beelden uit eigen ervaringen en in culturele uitingen ervan, van Dolly Partons gestileerde plattelandsidylle Dollywood tot Nick Caves bijbelse ballade Tupelo over de roots van Elvis Presley. Die deelde hij tijdens Het Filosofisch Diner, waarbij hij benadrukte dat het niet van belang is om de beelden op waarheid te onderzoeken. Waar het om gaat, zo zei hij, is dat beelden van en over stad en platteland aan de lopende band worden gevormd. We kunnen ons er beter bewust van zijn hoe en waar die beelden tot stand komen, wie ze maakt en ze eventueel aanvullen met andere of nieuwe beelden.

Dat leidde aan tafel tot mooie gesprekken over herinneringen aan opgroeien in een dorp en het verlangen om naar de stad te vertrekken. Maar ook over de vraag welke omgeving meer vrijheid biedt: de anonimiteit van de stad of de rust van het platteland? Daaronder smeulde het vuur van mogelijke polarisatie: teveel denken in tegenstellingen leidt ertoe dat gesprekken niet meer over de inhoud gaan, maar alleen over (vermeende) verschillen en de relatie tussen twee deelnemers aan een gesprek.

Maar dat kunnen we juist tegengaan, bepleitte Mensink, door bewustwording van de genoemde beeldvorming. En door in nieuwe beelden te zoeken naar gemeenschappelijke grond: als je stad en dorp naast elkaar legt, kun je ook overlap zien en ontstaan nieuwe verhalen die juist over verbinding gaan in plaats van over verschil.